Kruisbekken vroege vogels,
Dit stukje is eigenlijk uit nood geboren, omdat ik van onze redacteur een noodoproep kreeg om kopij voor het komende clubblad en of ik nog iets had. Ik vind het toch wel erg dat we als club van 1500 leden, die elke dag met onze vogels bezig zijn, er elke keer maar met moeite in slagen ons clubblad vol te krijgen met artikelen. Daarom wil ik een ieder oproepen: zet U ervaringen ook eens op papier, en zeg nu niet ik kan niet schrijven, er zitten mensen in de redactieraad die van elk stukje een leesbaar verhaal kunnen maken en u kunt er nog een vergoeding voor krijgen ook. Het kan en mag toch niet zozijn dat het bestuur, redactieraad en mensen van de T.C. er voor moeten zorgen dat het clubblad gevuld word, dus mensen zet u ervaringen eens op papier, anders zullen er straks witte bladzijden in het clubblad staan en dat is iets waar niemand op zit te wachten.
En dan nu mijn verhaal wat eigenlijk bestemd was voor later in dit jaar.
Al ruim 4 jaar kweek ik met de gewone kruisbekken met zeker de eerste jaren een mager resultaat, 2 tot 3 jongen op een jaar was toen al heel wat. De oorzaak van deze matige kweek bleek achteraf de man te zijn. Deze nam het voeren van de jongen niet over als de pop aan het volgende nest begon. Deze man ging plotseling na 2 jaar dood, en ik kon van een kennis een man overnemen die in ieder geval eivoer at, wat al heel wat is. Kruisbekken staan er niet om bekend dat ze goed eivoer eten, laat staan dat ze er hun jongen mee voeren. Het is wel een apart eivoer. Het bestaat uit een roerei met 3 eetlepels orlux eivoer met cede mix en kiemzaad. Dit wordt goed gevoerd en ook de pop eet nu dit eivoer.
Dit jaar zag ik dat de kruisbekken vroeger dan normaal in broedconditie kwamen, wat de oorzaak er van is weet ik niet, want het voer wat ik verstrek is niet anders dan andere jaren. De man begon in december al volop te zingen De pop sleepte met een strootje of een takje rond als ze dat kon vinden en liet zich regelmatig door de man voeren Al met al een teken dat het nieuwe broedseizoen er aan kwam, wat voor mij dus bijna 2 maanden vroeger was dan anders.
Begin januari de nesten in de volière gehangen en nestmateriaal verstrekt. De pop begon direct met de nestbouw in het vertrouwde kapelletje en na enkele dagen was het nest klaar . Weer enkel dagen later lag het eerste ei in het nest, dit keer heb ik de eieren niet geraapt omdat het leggen van de eieren gelijk viel met de bondsshow in Apeldoorn en ik daar verschillende dagen heen zou gaan. Ik kon dan de eieren s’morgens niet rapen, kruisbekken leggen immers niet vroeg, tussen 9 en 10 uur is niet bijzonder. Er kwamen dit keer maar 3 eieren, wat eigenlijk wat tegen viel, Normaal legt deze pop 4 tot 5 eieren. Zou ze te oud worden? Ze is nu 5 jaar oud. maar zo als gewoonlijk zijn alle eieren wel bevrucht. Het probleem van onbevruchte eieren komt bij mij bijna niet voor. Het probleem van onbevruchte eieren is een veel gehoorde klacht bij kruisbekken kwekers, waarom dit probleem bij mij niet speelt weet ik ook niet. Misschien is het de voeding of het feit dat ik het koppel altijd bij elkaar laat. Alleen tijdens de rui gaat de man 6 weken apart, omdat ik hem op wil kleuren en de pop niet. Na de rui gaat de man weer terug bij de pop en blijven ze verder samen. Mijn ervaring is als een legsel uit 5 eieren bestaat en je raapt de eieren niet, het laatste jong vaak niet groot komt omdat het enkele dagen later uitkomt en de jongen best hard groeien. Het is natuurlijk niet zo dat elk ei ook een volwassen kruisbek word, er komt wel eens een ei niet uit of er gaat eens een jong dood in het nest. Maar ik kan gerust stellen dat na het uitvliegen hoogst zelden een jong dood gaat. Kuren doe ik deze vogels nooit. De 3 eieren komen uit, de jongen worden goed gevoerd en groeien voorspoedig op, Na 10 dagen begint de pop weer al met de bouw van een nieuw nest, nu achter in de volière tussen de dennen takken die daar hangen en waarin een kunstnest in het aangebracht. Ik zie regelmatig dat de man de pop bevliegt, het zal dus niet lang meer duren of het 2e nest komt er aan. Toch duurt het gelukkig nog 2 weken voor ze begint te leggen. De jongen zijn net 2 dagen uit gevlogen als ze haar eerste ei legt. De dag ervoor had de man het voeren van de jongen overgenomen van de pop. Hij zal voor die tijd de jongen ook wel gevoerd hebben, maar ik heb dit nooit gezien, Nu zag je hem regelmatig de jongen voeren, de pop voerde ook nog wel maar dat werd naar mate ze meer eieren legde steeds minder. Ze zit nu te broeden op 5 eieren die ook weer allemaal bevrucht zijn. Het geslacht van de 3 uitgevlogen jongen is al goed te zien, het zijn 2 poppen en een man. De jonge man is duidelijk te herkennen aan de oranjerode veertjes op de keelstreek. De voeding die ik de kruisbekken verstrek, is de kruisbekkenmengeling van Jan Konings, aangevuld met aleppozaad. Als er jongen zijn, is de voeding roerei met cede mix en orlux eivoer en kiemzaad. Ook krijgen ze regelmatig dennenappels die ik met een snoeischaar in stukken knip zodat de vogels makkelijker bij de zaden kunnen. Ook hang ik regelmatig verse dennentakken van de grove den in de volière waar ze graag de knoppen uit eten. Wat verder opvalt bij mijn kruisbekken is, dat ze totaal niet aan het hout knagen. De volière bestaat dan wel uit aluminium, maar de zitstokken zijn van zachthout en het kapelletje is van triplex en is 4 jaar in gebruik en ook daar knagen ze niet aan.
Het is mooi om weer zo vroeg in het seizoen de eerste vogels van de kweek 2005 op stok te hebben, zonder dat de vogels warm zitten of dat er met kunstlicht gewerkt moet worden. Gewoon de natuur zijn gang laten gaan en de vogels goed observeren, want zij bepalen wanneer er tot gezins uitbereiding word over gegaan zonder op de kalender te kijken of het nu de juiste tijd is of niet.

Ik wens u allen een goed kweek jaar toe
Piet de Dreu.

Kweekverslag van de Woestijnmus Passer simplex.
Deze soort komt voor van Zuidwest-Azië tot noordelijk Afrika en telt 2 ondersoorten:
• Passer simplex saharae: van Marokko tot centraal Libië.
• Passer simplex simplex: van zuidelijk Mauritanië en Mali tot zuidwestelijk Egypte, centraal Soedan en noordelijk Tsjaad.
Het leefgebied is woestijn, droge, zandige gebieden met hier en daar bomen en struiken. De vogel wordt soms aangetroffen in oases. De Aziatische woestijnmus (P. zarudnyi) wordt ook wel als een ondersoort beschouwd.
.
Het formaat is tussen de 13 en de 14 cm.
Man en pop zijn zoals bij de meeste mussen goed te herkennen; de mannen hebben een zwarte bef die wat grootte en vorm veel lijkt op de bef van een spitsstaartamadine. Verder een blauwgrijze rug en vleugeldek met zwarte randen aan de vleugelpennen. De borst is lichtgrijs. De poppen zijn warmbruin op de rug en vleugeldek en de zwarte randen zijn minder breed dan bij de mannen. De borst is lichter bruin.
Begin december 2013 stond er op vogelmarkt een koppel van deze mooie mussen te koop. Een afspraak gemaakt met de handelaar en er op een zaterdag er heen gegaan. De vogels zagen er goed uit en de ruimte waar ze te koop zaten was erg schoon en ruim, zo zou het overal moeten zijn. Met de nieuwe aanwinst naar huis en het koppel gehuisvest in een kweekbox van 2m lang, 0,90m breed en 2m hoog.
De voeding is geen probleem: wat onkruidzaden gemengd met tropenzaad en wat witzaad.
Half april zag ik dat de snavelkleur van de vogels veranderde van licht hoornkleurig naar zwart, een teken dat ze broedrijp werden. Naast de zaadmengeling Het kweek jaar 2015 verliep ook weer voorspoedig met het koppel; er werden zeven jongen geboren, drie mannen en vier poppen; ook nu werden de jongen met rust gelaten en konden rustig bij het kweekkoppel blijven.
Het kweek 2016 verliep totaal anders dan voorgaande jaren: half april was er al een nest eitjes die alle vier bevrucht waren en ook allemaal uit kwamen. Wat in de voorgaande jaren nog nooit gebeurd was vond ik de dag na het uitkomen. Alle jongen dood in het eivoerbakje; het was duidelijk te zien dat de jongen dood gepikt waren.
Wie zou de dader zijn ?
Kort nadat dit gebeurd was had de pop opnieuw vier eitjes die ook allemaal bevrucht waren. Ook deze keer ging het mis: op de dag voordat de eitjes uit zouden komen lagen ze kapot gepikt in de volière. De dader was weer niet bekend. Weer kwam er een nestje eitjes; ditmaal de man er direct afgehaald. De drie eitjes kwamen uit en werden prima door de pop alleen groot gebracht. Twaalf dagen nadat de jongen uitgevlogen waren liet ik de man bij de pop en de jongen. De man bevloog de pop meteen; ik heb hem toen weer uitgevangen en hem vijf opeenvolgende dagen zo bij de pop gelaten.
Na vier dagen was er het eerste ei en heb ik de man niet meer bij de pop gelaten; er werden vier eitjes gelegd welke allemaal bevrucht waren en ook nu bracht de pop de jongen groot. Zeven jongen had ik nu weer; deze keer enkel poppen. Wat de oorzaak was dat de man nu zo fel was is mij een raadsel; misschien is de zachte winter een oorzaak want aan de voeding heb ik al die jaren niets veranderd.
samengesteld uit wildzangzaad, witzaad en tropenzaad, krijgen ze nu ook wat insecten voor met diepvries pinky’s en buffalowormen gemengd door het eivoer dat ik zelf maak.
Twee nestkastjes heb ik in de volière gehangen van 20 cm lang 12 cm hoog en 12 cm breed met een rond invlieggat van 3 cm. Binnen de kortste keren werd het vol gebouwd met kokosvezel en afgewerkt met veertjes en sharpie. Na drie dagen werd het eerste ei gelegd en er volgden nog twee eitjes. Deze waren alle drie bevrucht; na dertien dagen broeden kwamen ze uit. De hoeveel pinky’s en buffalowormen werd opgevoerd en twee tot drie keer per dag verstrekt, samen met insectenvoer.
De jongen groeiden goed; na vier dagen moest ik ze ringen. Het was een gok welke ringmaat passend zou zijn, maar gelukkig ken ik een Belgische kweker van deze mussen. Dus hem om raad gevraagd; hij ringde z’n jonge mussen met 2.9 mm ringen. Na het ringen ging er een jong dood; de twee andere groeiden goed op en verlieten het nest na twintig dagen. Later bleken het een man en een pop te zijn.
Kort na het uitvliegen begon de pop aan een nieuw nest in hetzelfde nest kastje wat nog steeds brandschoon was. Dit keer weer drie eitjes die echter deze keer niet bevrucht waren. Ik heb de pop gewoon dertien dagen laten broeden en toen de eitjes weg gegooid. Kort daarna weer drie eitjes die wél bevrucht waren en alle drie de eitjes kwamen uit; na twee dagen ging er één jong dood. De overgebleven jongen groeiden goed op en verlieten na twintig dagen het nest. Weer een man en een pop.
Het was toen begin juni en ergens had ik de hoop op nóg een nestje, maar de mussen vielen in de rui.
Voor het eerste jaar dat ik ze nu kweek ben ik tevreden met de vier jongen die ik heb. De oudervogels laten de jongen die nog in de volière zitten gewoon met rust en nu zitten ze nog steeds met zijn zessen zonder problemen bij elkaar. De jongen slapen in het nog lege nestkastje; het oude koppel slaapt in het broednest.
Begin november deed ik nog een ontdekking. Ik had afgesproken met de Belgische kweker een koppel te ruilen.
Erheen gereden en tot de ontdekking gekomen dat mijn soort woestijnmussen kleiner was dan de vogels van mijn Belgische vogel vriend
Bij mijn soort is de vleugellengte bij de mannen 7,3 mm en bij de poppen 7 mm.
Bij de soort van mijn kennis is de vleugellengte bij de man 8,3 mm en bij de pop 8,00 mm.
Ook zijn die woestijnmussen wat anders van kleur en ook het lichaam en kop zijn forser.
Op vogel 2015 haalde een jonge man 91 punten en de jonge pop 90 punten; ook kreeg ik de oorkonde eerste kweek voor deze vogels. Het zijn mooie rustige vogels die met wat aandacht goed naar de tentoonstelling gebracht kunnen worden. Ook van de werkgroep wevers en mussen kreeg ik een mooie oorkonde voor de eerste kweek. Hun gedrag is heel anders dan van de huismussen die veel drukker zijn dan de woestijnmussen. Opmerkelijk vind ik nog steeds dat de poppen zo’n mooie warm bruine kleur hebben.

Kweek met de huismus

Na de zeer geslaagde mussendag in oktober 99, was mijn interesse in mussen nog verder geactiveerd als je kijkt wat een mutaties er zijn, en dat allemaal bij zo’n gewone vogel als de huismus dit voor mij elke dag nog steeds een wonder. Thuis gekomen eens gekeken waar ik een koppel huismus kon huisvesten, ruimte problemen welke kweker van Europese vogels heeft ze niet. Een plaatsje voor de mussen was er nog wel dus kontact op genomen met de kweker van mussen. Een koppel zwartborsten had mijn voorkeur de kweker had nog een koppel zwartborsten bruin te koop, een afspraak om de vogels te halen was vlug gemaakt. Het koppel bestond uit een over jarige man en een jonge pop, het voorjaar brak aan en een nest kast van 30 x 17 x17 met een invlieg gat van 4 cm werd in de volière op gehangen, al vlug begon de nest bouw. Na diverse paringen te hebben waar genomen was het wachten op de eieren. Na een maand nog geen eieren, de vogel die de pop moest zijn uitgevangen en opgeblazen groot was mijn verbazing deze pop had een tap gelijk een man ( was deze vogel dan toch geen pop) de andere mus ook uitgevangen en opgeblazen tussen beide vogels was geen verschil. Hier uit blijkt dat bij deze mutatie het geslacht onderscheid al moeilijk word.   Maar ja daar zit je dan in het broed seizoen met twee mannen kontact opgenomen met de kweker waar ik de mussen gekocht had en hem het probleem voor gelegd, hij had geen zwartborst pop meer maar ik kon wel een wildkleur pop en een bruin pop krijgen de zwartborst mutatie vererfd toch dominant dus jonge zwartborsten zou ik toch kweken. Dit hield wel in dat ik nogmaals naar veldhoven moest maar ja je wilt tenslotte mussen kweken en met twee mannen lukt dit zeker niet. De over gebleven man had al de tijd zitten roepen nu ik met de poppen terug was De twee poppen werden in een tentoonstellings kooi bij de man geplaatst zodat ze aan elkaar konden wennen. Na een week de poppen vrij gelaten en nu maar afwachten wat er gaat gebeuren met de bruine pop was het liefde op het eerste gezicht want na nog geen vijf minuten volgde de eerste paring, en even later werd de nest kast bezocht. Anderhalve week later was het eerst ei daar er volgde er nog 3 zodat het eerste legsel uit 4 eieren bestond waarvan er 3 uit kwamen, groeien doe ze bijzonder had na 4dagen kon ik ze met grote moeite nog ringen nu ring ik ze als de jongen 3 dagen oud zijn en dit gaat duidelijk beter. Van de 3 jonge was een zwartborst en 2 phaeo jonge wat opzicht vreemd is de phaeo factor vererfd ook dominant en geen van beide ouders bezit de phaeo factor of is de zwartborst mutatie misschien een door gekweekte phaeo of een dubbel factorige phaeo, wie het weet mag het zeggen.   Het toeval wilde dat toen ik dit stukje aan het maken was een telefoontje kreeg van een huismussen kweker die dezelfde gedachte over de mutatie had als ik. De wildkleur pop maakte geen aanstalte om tot nest bouw over te gaan de nest kast diverse keren op een andere plaats gehangen maar de pop had nog steeds geen interesse om een nest te bouwen, als laatste redmiddel de nestkast pal tegen over de kast van de bruine op gehangen en binnen een dag was er een nest gebouwd er werden 7 eieren gelegd die ook allemaal uit kwamen helaas kwamen er maar 3 jongen groot de pop moest alleen voor de jongen zorgen de man hielp bij deze pop niet voeren wel deed hij dat bij de bruin pop. Vechten doen de mussen nooit ook met andere vogels waar ze samen mee gehuisvest zijn vechten ze nooit, zorg wel voor voldoende nest materiaal de mussen blijven bouwen ook al zijn er eieren wanneer er geen nest materiaal voorhanden is zullen ze dit bij andere vogels stelen, en zodoende de nesten vernielen. De 3 jongen van de wildkleur op zijn 2 phaeo jongen en waarschijnlijk eumo jong dus weer een ander kleur ook bij de bruin pop die voor de tweede keer eieren had is zo’n zwart jong geboren, daar dit gebeurde terwijl de wildkleur pop zat te broeden is het uit gesloten dat ze een ei bij de bruin pop heeft gelegd. Voor het groot brengen van de jongen zijn behoorlijke hoeveelheden levend voer nodig bestaande uit pinky’s diepvries en levende meel wormen dit samen gemengd met eivoer eten ze goed. Het eivoer bestaat uit een deel konocorn een deel beschuitmeel met een hard gekookt ei en bird mix en kiemzaad. Zeker de eerste levensdagen van de jongen zijn grote hoeveelheden levendvoer van levens belang voor het groot krijgen van de jongen. Je hoort wel eens mensen klagen ik krijg geen jong mus op stok het niet of weinig verstrekken van levend voer kon hier de oorzaak van zijn, bij mij krijgen ze zeker de eerste dagen 5 x per dag een flinke portie. Een week na het uitvliegen van de jongen krijgen ze een kuur van 2 dagen met baycox tegen coccidiose mede hierdoor heb ik geen sterfte onder de huismussen gehad.

Wat ook belangrijk is voor een geslaagde kweek is dat de vogels regelmatig een stofbad kunnen nemen voor dit doel heb ik een bak van 60x 60 cm en 15 cm hoog gevuld met zanderige grond in de volière staan waar de vogels dan ook zeer regelmatig een stofbad in nemen ze nemen vaker een stofbad dan een waterbad. Als basis voedsel krijgen ze een goede wildzang mengeling aan gevuld met wat tarwe en zo nu en dan een stukje brood.

De bruine pop heeft nu voor de derde keer eieren 5 zijn het er deze keer, de wildkleur pop heeft voor de tweede keer eieren 6 stuks dit maal het valt op dat de wildkleur pop meer eieren legt dan de bruine pop. 4 eieren bij de bruin pop zijn er uitgekomen 3 jongen met rode ogen en een met donker ogen, bij de wildkleur op zijn 4 van de 6 eieren uitgekomen hier 2 met rode ogen en 2 met donker ogen. Het totaal aantal mussen uit 5 broedt ronden is 17 stuks wat een goed resultaat is bij deze 17 jongen zitten verschillende phaeo’s, zwartborsten, geel ivoor en waarschijnlijk eumo’s. Tijdens een van de vele lezingen die ik over Europese vogels bezoek onder het motto je steekt er altijd wat van op is het niet voor je zelf misschien kan je er dan een ander nog eens helpen, zo ben ik weer wat wijzer geworden omtrent de mogelijke vererving bij de huismus van de phaeo mutatie zijn twee verervings vormen bekend een met zwarte ogen die dominant vererfd en een met rode ogen die recessief vererfd, dit zou kunnen verklaren dat ik zowel phaeo als zwartborst uit mijn vogels kweek de man heeft wel zwarte ogen maar kan rood oog verevend zijn, de twee poppen zouden split kunnen zijn voor rood oog phaeo als dit het geval zou zijn is het te verklaren dat ik zowel zwartborst als phaeo’s kweek. Alle phaeo jongen die bij mij geboren zijn hebben rode ogen. Volgend broedt seizoen wil ik de mutatie mussen terug paren aan zuiver wild kleur vogels om zo te proberen achter de vererving te komen van de diverse kleuren slagen bij de huismus. De oudste jongen zitten nu opgekooid in broed kooien om ze zo wat rustiger te krijgen voor het showen op tentoonstellingen, wanneer je mussen kweekt in een volière zonder beplanting of andere gelegenheden waar de vogels achter weg kunnen kruipen, draagt dit er zeker toe bij dat de vogels al een stuk rustiger zijn. De jongen zijn ook bij de oude vogels weg gehaald omdat ze de bak met levend voer goed weten te vinden en er dan voor de kleine jongen in het nest niets overblijft.  

Tot zover het kweekverslag van de kweek met de (zwartborst? }Huismus, zeker aangezien het aantal jongen een geslaagde kweek, mede ook doordat er ander kleuren uit zijn voort gekomen dan vooraf was voorzien. Dit geeft dan in ieder geval weer stof voor discussie tijden het mussen symposium dat gehouden zal worden tijden onze jubileum show te Hintham.

Ook schriftelijke reacties zijn zeker welkom en zullen worden op genomen in ons clubblad de Europese cultuur vogels zodat er meer mensen zijn die hier profijt van kunnen hebben.

Piet de Dreu.

Kweek azuur mees.

In het najaar van 2005 kon ik plotseling wat van deze prachtige vogeltjes overnemen. Ik was er al lang naar op zoek, maar kon er nergens kopen.
Ik was dan ook erg gelukkig toen een kweker uit het oosten van het land mij belde dat ik zijn azuurmezen kon overnemen. Hij had er even geen plaats voor.

De azuurmeesjes waren in goede conditie en werden in de volière ondergebracht met een koppel baardmannetjes en dit leek goed te gaan. Alleen toen de baardmannetjes broedrijp waren bleek dat het berkenblok, dat voor de azuurmezen bestemd was, hun keuze voor nest gelegenheid was. Vreemd want baardmannetjes staan niet bekend als holenbroeders.
Het was nog te vroeg voor de azuurmezen, dus de baardmannetjes kon gerust een nest in dat blok groot brengen. Dit is niet gelukt, de eieren waren onbevrucht.
Kort daarna de baardmannetjes uitgevangen en in een broedkooi ondergebracht.

Enige tijd later keek ik weer eens in het blok en zag dat er een nestje in gemaakt was. De azuurmees was dus begonnen. Korte tijd later lagen er 5 eitjes.
Als de pop het nest verlaat, dekt ze deze af. Het lijkt dan net of ze een nest boven op het oude nest willen bouwen, maar dit is een normaal verschijnsel voor mezen. Als nest materiaal werd sisal fibre gemengd verstrekt, wat bestaat uit sisal, jutte , kokosvezel en watten. Ook werd mos en wat dierlijk haar gebruikt.
Meer dan 5 eitjes kwamen er niet. De pop maakte geen aanstalten om te gaan broeden. Het was toen net de koude periode in mei. Diverse kwekers gebeld of dit een normaal verschijnsel was, maar niemand kende het. Diverse tips kreeg ik, waaronder het levende voer maar flink te verhogen en of dit geholpen heeft weet ik niet, maar zaterdag ging de pop plots over tot broeden
Vrijdag 9 juni waren er 4 jongen dus de variatie in levend voer werd verder verhoogt en alles leek goed te gaan. Zaterdag de eerste foto’s gemaakt.
‘s Zondags werden de jongen nog goed gevoerd door beide ouders. In de loop van de middag werd er ineens minder gevoerd. Het was toen buiten meer dan 30 graden, dus in de volière zal de 40 graden wel gehaald zijn. De ouders gingen nog maar eens per uur naar het blok en waren er dan ook zo weer weg. Wat nu toch? Geen goed voer? Weide plankton kon nog de oplossing zijn. Een bladzuiger gehaald en voldoende insecten verzameld. Dit zette toch weer aan tot een verhoogde voeractiviteit, maar alle inspanningen waren toch voor niets geweest, want maandag 12 juni lagen alle jongen dood op de bodem van de volière.
Het kwam niet meer tot een nieuw nest beide vogel vielen in de rui.

In het najaar kon ik via een bevriende kweker aan een jonge pop komen. Ik had zelf nog een man, dus had ik nu 2 koppels in mijn bezit, met als doel in kweekseizoen 2007 met 2 koppels te gaan kweken, helaas verliep dit anders.
Eerst hing de man van het oude koppel zich op, mezen zijn zo nieuwsgierig dat ze in alle hoeken en gaten kruipen.
Dus weer op zoek naar een nieuwe man, die werd niet gevonden,
Daarna sneuvelde in het voorjaar de oude pop door onverklaarbare oorzaak.
‘s Morgens zat ze plots dik en ‘s avonds was ze dood. Zo snel gaat dat met insect etende vogels.

Als het dit jaar tot kweek resultaten zou komen moest het jonge koppel het doen. Ze werden samen gehuisvest, weer met een koppel baardmannetjes. Op zich gaf dit geen problemen, alleen wilde het koppel baardmannetjes weer in het berkenblok nestelen wat bestemd was voor de azuurmezen.
Het koppel baardmannetjes maar overgeplaatst naar een andere volière, zodat de azuurmezen een volière voor zichzelf hadden.

Rond 10 mei 2007 begonnen de azuurmezen met de nestbouw. Er werden deze keer 10 eitjes gelegd, die niet allemaal bevrucht waren.
Het broeden verliep niet zoals vorig jaar. Toen kwam de pop bijna niet van het nest, nu kon het gebeuren dat de pop ruim 2 uur niet op het nest terug ging. Ik had er dan ook niet veel vertrouwen in, dat de eieren uit zouden komen. Toch waren er na 14 dagen broeden op9 juni de eerste 3 jongen. In de dagen erna kwamen er nog 3 jongen uit het ei. Twee ervan vond ik al snel dood op de bodem van de volière. De overige 3 jongen groeiden goed, het 4e jong kwam achteraan.
Na 6 dagen kon ik de oudste 3 jongen ringen. Het 4e was nog te klein, dat heb ik 2 dagen later geringd . Het ringen ging zonder problemen. Omdat dit jaar de ringen zwart zijn, heb ik geen ventielslang of andere zaken over de ringen gedaan. Helaas lag het 4e een dag later dood op de bodem van de volière. Zou ik dan 3 jongen over kunnen houden? Want van de overgebleven 3 kwam er ook eentje wat achter aan, maar na 14 dagen was daar niets meer van te zien.

Op vrijdagochtend 29 juni vliegen er 2 jongen uit. Het 3e jong zit nog in het blok en wordt nog wel gevoerd. Ik zie regelmatig een van de oude vogels het blok in gaan. Zaterdagmorgen 30 juni heeft ook het 3e jong het nest verlaten. Het is wel iets kleiner dan de andere, maar hij redt zich goed.
Nu alle jongen zijn uitgevlogen heb ik ook eens in het nest blok gekeken hoe dat er uit zag. Het was brandschoon. Het leek of er nooit jongen in gezeten hadden.
De ouders hadden alle ontlasting steeds uit het nest meegenomen en op de zitstokken gelegd die ik dan ook elke dag schoonmaakte.
Vrijdagmorgen 6 juli was het een koude en natte dag en zat het kleinste jong dik. Mensen die met insectenetende vogels kweken weten dat het dan verloren is. Eerst zat het jong nog op stok, maar later op de grond en tegen de avond was het dan ook dood. Nu maar hopen dat het met de andere 2 goed blijft gaan. Woensdag 11 juli is er weer een jong dood. Het begint nu toch wel erg op de tien kleine negertjes te lijken. Wat zo mooi leek te gaan, eindigt in een minuur. We zullen maar hopen dat het volgende kweekseizoen beter verloopt en dat ik dan met 2 koppels aan de slag kan.

Evenals vorig jaar is het met één broedsel gestopt. Er zijn kwekers waar de azuurmezen 2 keer op een jaar nestelen, maar dat is vaak als het eerste nest vroegtijdig sneuveld.
De jongen zijn groot gekomen met het bekende eivoer wat ik ook aan mijn baardmannetjes voer, aangevuld met miereneitjes, pinky’s en buffalo wormen uit de diepvries. Wat de azuurmezen ook graag en veel voerenden, waren witte pas vervelde levende meelwormen. Eerst het liefst zo klein mogelijk en later wat grotere en ook diepvries wasmotten.

Kruisbek, toch niet zo eenvoudig als ik dacht.

Als ik met de kweek van voor mij een nieuwe soort vogels begin probeer ik zoveel mogelijk informatie  te verzamelen over huisvesting, verzorging, gedrag en voeding. Kruisbekken zouden makkelijke vogels zijn die geen eivoer of levend voer nodig voor groot brengen van de jongen. De man hoeft niet uit gevangen te worden  en als je een koppel hebt dat klikt dan kweek je zo 7 jongen per seizoen. het enige nadeel van kruisbekken is hun knaag lust aan een houten volière, die ze in een seizoen kompleet kunnen vernielen. Maar tocht liep het allemaal  anders dan ik mij had voor gesteld  zo als U in mijn kweek verslag kunt lezen.

Begin januari kon ik mijn koppel gewone kruisbekken ophalen. Mijn nieuwe volières van de firma Bergmans uit Best waren toen nog niet geheel klaar, zodat de vogels nog enige tijd elk in een tentoonstellingskooi door moesten brengen. De vogels waren bijzonder rustig en knaagden  totaal niet aan hun kooien. De kooien werden zo geplaatst dat de vogels elkaar konden zien.

Toen de vogels in hun nieuwe volière van 2.2.m diep, 0.85m breed en 2m hoog geplaatst werden zat de man binnen het uur de pop te voeren, dus het koppel klikte. Op verschillende plaatsen in de volière dennentakken aangebracht, zodat de vogels wat te knagen hadden. Maar knagen deden ze er niet aan, wel werden de dennenappels die ze volop ter beschikking hadden finaal gesloopt om het aanwezige zaad er uit te halen en op te eten. De zaadmengeling werd aangevuld met alepo zaden, zodat de mengeling uit kruisbekmengeling van Blatner met 50% alepozaden bestond. Ook werd eivoer verstrekt met wat diepvries pinky’s en meelwormen. Hier werd door de vogels maar weinig van opgenomen. Na zo’n twee weken werd er een nestgelegenheid in de vorm van een kapelletje, gecamoufleerd met kunstgroen, in de volière opgehangen. Nestmateriaal sisal fibre, in de volgende samenstelling verstrekt: jute, sisal, kokosvezel en watten. Het kapelletje was niet naar de pop haar zin, of het hing niet op de juiste plaats. Zij had haar keuze gemaakt voor een nestplaats achter in de volière tussen de dennentakken. Dus werd ook hier een nestgelegenheid gemaakt. Ook dit beviel de pop niet, dus werd er niet meer met nestmateriaal gesleept. Na ongeveer een week werd toch het kapelletje in dank aanvaard en werd in twee dagen een nest gebouwd.

Na vijf dagen werd op zaterdag 23 februari het eerste ei gelegd. De pop sliep de vrijdagavond voor het eerst in het nest met de man op zijn vaste plaats, tien centimeter naast het nest. Het begin was er. Er volgden nog drie eieren. De kruisbek legt zijn eieren vrij laat in de morgen, ongeveer rond tien uur. Mijn vrouw zegt van de kruisbekken, dat het echte langslapers zijn. Als de andere vogels al actief zijn is er in de volière van de kruisbekken nog geen leven te bekennen. Donderdag 28 februari was de pop even van het nest, dus vlug het schouwlampje gehaald om te kijken of er al iets van bevruchte eieren te zien was, en ja hoor, bij twee eieren was duidelijk te zien dat ze bevrucht zijn. Dus deze pop broedt toch al vanaf haar eerste ei. Maandag morgen 4 maart liep ik zoals altijd langs de volières om te kijken of alles in orde is, de kruisbekpop zat niet op haar nest, dit vond ik vreemd maar ja dit kan toeval zijn. Echter na een uur zat ze nog steeds niet op haar nest. Ik de volière in en wat bleek, tot mijn schrik alle eieren weg. Wat hiervan de oorzaak was weet ik niet, de man was vrij rustig, zong zijn lied en voerde de pop op het nest, dus alles leek goed en makkelijk te gaan. Diverse kwekers van kruisbekken gebeld, maar niemand kende dit probleem met de kruisbek. In een oude uitgave van de K.E.V. kwam ik in een artikel dit verschijnsel wel tegen, al werd hier jammer genoeg niet verder op ingegaan. Op de internet site van Peter Knops www. loxia.net vond ik wel informatie over problemen die soms spelen bij de kruisbekken kweek. Deze site is ook voor niet kwekers van kruisbekken interessant er staan mooie foto’s op en informatie over bomen waar de verschillende kruisbek soorten in leven.   Wat mijn opvalt is, dat de pop ondanks dat ze geen eieren meer heeft toch weer gewoon op het nest zit, net of ze zit te broeden. Misschien komen er wel vlug nieuwe eieren en moest daarom het nest schoon zijn. Als er opnieuw een nest en eieren komen, hoop ik op een beter resultaat.

Zaterdag 9 maart de kruisbekken wat nestmateriaal gegeven. De pop ging direct het oude nest opknappen. Even later zaten ze op ongeveer twintig centimeter van elkaar wat ik noem te “tetteren”. Ze zitten dan met een wat geopende snavel tegenover of naast elkaar en maken dan een apart geluid. Hierna volgt meestal een paring, zo ook dit maal. 15 maart vliegt de pop volop met nestmateriaal en bouwt in een snel tempo een nieuw nest op de plaats tussen de dennentakken, waar ze ook haar eerste nestelpoging ondernam en waar ik toen een kunstnest heb vastgemaakt. In minder dan twee dagen is het nest klaar. De man zingt weer bijna de hele dag. 17 maart is het nest helemaal klaar. Tegen dat het donker wordt zitten de vogels ruim een uur te tetteren. Volgens mijn vrouw zijn ze dan aan het overleggen of er wel of geen gezinsuitbreiding komt, ik hoop dat ze voor het eerste kiezen. In ieder geval zal er morgenochtend nog geen ei zijn, de pop slaapt nog samen met de man in de dennentakken. De vorige keer is mij opgevallen, dat de pop de avond voor ze een ei moet leggen in het nest gaat slapen ondanks dat ze pas laat in de morgen legt. 19 maart; vanavond slaapt de pop in het nest en inderdaad is er 20 maart een ei. De man zingt uit volle borst, dat zal wel overgaan als hij wist wat hem te wachten staat. Het ei heb ik geraapt en vervangen door een onbevrucht ei van de huismussen. Er zijn kruisbekkwekers, die het ei vervangen door een kanarie kunsteitje, maar ik vind dit eitje te klein en wil het risico niet nemen, dat de pop om die reden het nest in de steek laat.

Het toeval wil dat ik deze middag samen met Frans Pijnen naar Andre Verhulst in Hulste België ga om foto’s te maken van jonge kruisbekken in het nest. Een ideale gelegenheid om met een ervaren kweker eens uitgebreid over de kweek met de kruisbek te praten. Het eerste dat bij Andre opvalt wanneer je de volière van de kruisbekken binnenkomt, is dat hij zijn nestkorfjes op ruim twee meter hoogte hangt. Volgens hem wonen de kruisbekken dan makkelijker (Wonen is nest maken). Dit is misschien een goede tip voor kwekers die hun kruisbekken niet tot nestbouw krijgen. Op de vraag of hij de eieren raapt, antwoordt hij, dat je nooit aan de eieren van de kruisbek moet komen. Hij schouwt de eieren één keer en wel na acht dagen. Eens te meer blijkt weer zoveel kwekers, zoveel meningen. Gaat het goed, verander dan niets. Gaat het niet goed, praat dan met andere kwekers en kijk wat je kunt veranderen om wel tot resultaat te komen.

Zaterdag 23 maart om tien uur had de pop geen ei gelegd, dus dit legsel zou dan uit drie eieren bestaan. Om halfelf kwam Frans om foto’s te maken van de kruisbekken en de haakbekken. De kruisbekman poseert als een volleerd fotomodel. De broedende pop is bijna niet zichtbaar als je voor de volière staat. Dus zeg ik ga de volière maar in om foto’s te maken van de broedende pop, ze komt er echt niet af. Frans twijfelde, maar na enig aandringen van mijn kant deed hij het toch en kon hij foto’s maken op minder dan een halve meter bij de pop vandaan. De pop maakte tijdens de fotosessie geen aanstalten om het nest te verlaten. Toen ik tegen de avond de pop haar eigen eieren terug ging geven, was ik verbaasd toen ik zag dat de pop toch nog een vierde ei gelegd had. De man werd in een kleine tentoonstellingskooi geplaatst, zodat hij dit keer het legsel niet kon vernielen. Hij heeft het in deze kooi duidelijk niet naar zijn zin. Zelfs wanneer het donker is, blijft hij aan het vliegen en klauteren, wat zeer ongewoon is. Normaal slaapt hij al voordat het echt donker is. Zo wil ik hem niet de nacht in laten gaan. Ik heb al eens een vogel aan stress verloren en dit wil ik met de kruisbek zeker voorkomen. Ik ben dan ook voorzichtig de volière ingegaan om hem daar weg te halen en heb hem in een grote kistkooi geplaatst, die ik met wat groen heb aangekleed. In deze kooi was hij direct een stuk rustiger, zo heb ik hem teruggeplaatst in de volière bij de pop, ze kunnen in ieder geval dan elkaar zien en horen als het licht is. De pop komt van het nest om te eten, wat voor mij een geruststelling is. 28 maart tegen de avond de eieren geschouwd en alle vier de eieren zijn bevrucht. Als alles goed gaat zullen er vrijdag jongen zijn. De pop verdedigd haar eieren fel, ze pikt in het schouwlampje en in mijn vingers. Ondanks de snavelvorm verwond ze mijn niet en zodra ik klaar ben met schouwen zit ze weer op de eieren of er niets gebeurt is. Wanneer de jongen er zijn mag de man er weer bij. De man heeft er geen problemen meer mee, dat hij in de tentoonstellingskooi zit, hij zingt zelfs regelmatig zijn lied. Wanneer de pop van het nest komt om te eten, gaat hij tetteren, zeker ten teken dat hij het daar niet mee eens is.

Vrijdag 5 april, de dag dat de eieren uit moeten komen bij de nestcontrole om twaalf uur is er één jong, om vijf uur twee. Dus ondanks dat ik de eieren gerapt heb komen ze niet tegelijk uit. Voor het eerste jong heb ik wel een verklaring; dit zal het vierde en laatste ei zijn wat de pop die zaterdag heeft gelegd. Dit ei is langer bebroed dan de andere eieren. De man erbij gelaten, dit verliep zonder problemen. Hij ging even kijken bij de pop en daarna zaad uit een dennenappel halen om dit aan de pop te voeren. Zaterdag 6 april moest ik vroeg de deur uit voor de ledenvergadering te Houten. Toch om tien over zeven even gekeken hoe het ervoor stond. Het derde jong was net uit zijn ei, de schaal lag nog in het nest. Ik had er hoop en moed op dat ook het vierde ei uit gekomen zou zijn als ik weer thuis kwam. Tussen de middag toch gauw even naar huis bellen of alles nog goed gaat, je weet immers maar nooit. Gelukkig gedraagt de man zich als een voorbeeldige vader en voerde de pop regelmatig. Om kwart over vijf weer thuis, was het eerste werk kijken hoe het met de kruisbekken gaat en of het vierde ei uitgekomen is. Dit is niet het geval, het ei is wel aangepikt, maar jong heeft niet de kracht gehad om uit het ei te komen. Bij het oudste jong is goed te zien dat het gevoerd is. De vogels hebben de beschikking over dennenzaad, de kruisbekmengeling, eivoer met kiemzaad en een flinke hoeveelheid dennenappels, waar de man constant mee in de weer is. Hij haalt het zaad eruit en het is dan ook aannemelijk dat de jongen in hoofdzaak wordt gevoerd met deze zaden. Vandaag zie ik de pop duidelijk zoeken naar voedsel voor de jongen ondanks het grote scala wat ik ze voor zet is het duidelijk niet naar haar zin, ze krijgen extra dennenzaad, eivoer, kiemzaad, weekzaad, meelwormen, Pinky’s en bufflo wormen toch blijft de pop zoeken naar beter voedsel. Konden vogels maar praten dit zou een hoop problemen oplossen.

10 april: de eerste jongen geringd met ring 3.2mm. De jongen worden minder goed gevoerd, misschien toch de man er weer af. Hij voert weinig mee.

11 april: alle jongen zijn geringd met ringen die voorzien zijn van een stukje ventielslang. De jongen worden beter gevoerd.

12 april: de jongen worden goed gevoerd. Ik heb voor de eerste keer gezien dat de man ook voert. Er worden grote hoeveelheden dennenappels aan de vogels gegeven, waar ze de jongen mee voeren.

                                        

14 april: ’s morgens bij de nestcontrole schrik. Één jong, volgens mij het tweede, dood en de andere zwak en niet gevoerd. Ten einde raad de voerspuit gehanteerd. Één jong sperde nog en slikte zelf het eten weg. Het andere jong, het kleinste, sperde niet, dus direct in de krop. De pop gaat terug op het nest. De man er maar weer afgevangen, misschien is hij toch de storende factor. Bij de nestcontrole om halfvijf is het kleinste jong zoals verwacht dood. Het andere jong was weer gevoerd. Misschien redt die het dan toch nog. Zaterdagmorgen nog foto’s genomen van de drie jongen, alles leek toen nog goed te gaan, maar dat kan vlug veranderen. Zondagavond nog maar één jong. Maandag morgen was ook het laatste jong dood, dit had ik wel verwacht de pop zat toen het donker werd niet op het nest maar sliep weer op haar oude plaats in de dennentakken. De oorzaak waarom ze de jongen niet meer voert ligt volgens mij bij het feit dat ze eigenlijk te vroeg in broedconditie komt , en de man het voeren van de jongen niet overneemt .Dinsdag zie ik haar al weer met nest materiaal slepen. Wanneer er nog een nest komt gaat de man er af en blijft eraf tot dat de jongen groot genoeg zijn. Zoals ik al aangaf in de titel van mijn verhaal is het niet zo eenvoudig als verteld word om jonge kruisbekken op stok te krijgen, maar de aan houder wint, eerste nest enkel bevruchte eieren, 2e nest jongen van 11 dagen oud dus het laatste nest moet lukken. Donderdag 18 april het nieuwe nest is klaar dit maal werd er weer gebruik gemaakt van het kapeltje. Al het nest materiaal uit het oude nest word is weer gebruikt om het nieuwe nest te maken, wat dit betreft zijn het zuinige vogels ze passen zich zeker aan naar de provincie waar ze in de volière zitten dit maal heb ik ze ook extra watten gegeven daarmee heeft de pop het nest prachtig afgewerkt aan het nest zal het deze keer zeker niet liggen als het weer niet lukt. Zondag morgen 21 april het 1e ei zaterdag had de pop al een groot deel van de dag op het nest door gebracht het teken dat er nu spoedig een ei zal zijn. In tegen stelling tot de vorige keren bracht de pop dit maal niet de nacht door op het nest maar sliep ze op haar vast slaap plaats, ik had er dan ook niet op gerekend dat er zondag morgen een ei zou zijn en zeker niet zo vroeg, want om 8.30 had ze al gelegd terwijl ze in wintertijd pas rond 10.00 legde. Het ei is weer vervangen door een onbevrucht mussen ei als het legsel compleet is krijgt ze haar eieren terug en gaat de man weer in de grote tentoonstellings kooi. Woensdag heeft ze haar 3 eieren terug gehad ze heeft net als voorgaande keren 4 eieren, de man heb ik er af gevangen. Als je kijkt hoe rustig de man zich gedraagt dan maak ik er toch best zonde van hem weer in de tentoonstellings kooi te doen, maar ik durf het risico dat hij de misschien de eieren weer vernielt toch niet te nemen. Wanneer ik donderdag morgen nest controle doe blijkt dat de pop deze keer 5 eieren gelegd heeft, ze heeft duidelijk nog niets aan conditie in geleverd deze keer dus kans op 5 jongen het moet dan toch wel erg raar lopen als ik er dit keer er weer geen van over hou.

6mei aan het gedrag van de pop te zien moeten er jongen zijn, bij nest controle blijken er 2 jongen te zijn en een jong zit nog half in de dop en is dood aan de andere 2 eieren is nog niets te zien. Morgenochtend kijken of die eieren als nog uitgekomen zijn. De laatste 2 de eieren zijn uitgekomen   1 jong leeft het andere ligt nog in dezelfde houding als het in het ei lag en is dood schijnbaar heeft het zoveel kracht gekost uit het ei te komen dat het jong zich daarna niet kon ontvouwen. De pop voert de jongen regelmatig van uit een aangrenzende volière heb ik hier een goed zicht op zonder de pop te storen. Het is een wonderbaarlijk gezicht hoe een vogel met zo’n vreemd gevormde snavel zijn jongen voert. Ook gaat de pop regelmatig even op de T.T. kooi van de man zitten en dan tetteren ze even zeker vertelen er zijn jongen en het gaat goed. De jongen worden weer minder gevoerd de pop zoekt weer alles af naar wat weet ik niet waarschijnlijk zoekt ze toch wat van insecten, ze krijgt alles voor geschoteld pinky’s, meelwormen, buflo wormen maar niets neemt ze daar van op. Ten einde raad vanmiddag verse dennen takken met knoppen gaan halen en de man maar weer los gelaten, in deze taken zitten ook de nodige insecten de jongen worden nu weer redelijk gevoerd de man heb ik nog niet zien voeren. Hij rommelt wat in de takken en eet zijn dennenappels uit het vuistje, als hij morgen nog niet helpt voeren gaat hij weer terug in zijn T.T. Kooi. De jongen worden beter gevoerd alleen het laatst uitgekomen jong niet dit heb ik maar over gelegd naar een koppel groenlingen die 2 jonge van ongeveer dezelfde grote heeft, in de hoop dat ze het kruisbek jong mee voeren. De man kruisbek gaat nu regelmatig de pop op het nest voeren. Het jong onder de groenlingen heeft het niet gered het was al te veel verzwakt, de andere 2 jongen worden nu zeer goed gevoerd dus alle in spanningen zijn niet voor niets geweest zo het zich nu laat aanzien. Vandaag 13 mei de 2jongen geringd de ringen zijn ook nu weer voorzien van eens stukje ventielslang.17 mei de jonge groeien nog steeds goed ze beginnen veren te krijgen, iets wat de vorige keer op deze leeftijd bij de jongen nog niet te zien was. De voeding blijft toch de nodige aandacht vragen, ze hebben alles wat maar te krijgen gehad van pijnboom pitten tot wasmotten ze kijken er niet naar om het liefst voeren ze met dennen zaden die ze zelf uit de dennenappels halen.

Van avond bij de laatste ronde langs de volière zie ik dat de pop op haar oude slaap plaats in de takken zit, het word dus de eerste nacht dat ze de jongen niet warm houd. Vorige keer ben ik toen de jongen verspeeld deze nacht slaap ik onrustig s’morgens direct naar de volière, gelukkig de pop zit de jongen te voeren de man voert nog steeds niet mee mocht het voeren nu gestaakt worden zal het geen probleem zijn de jongen verder met de hand groot brengen. Wanneer ik nu mijn vinger boven de snavels hou speren ze direct de keel ziet er mooi rood uit ten teken dat de jongen goed gezond zijn. 28 mei beide jongen zijn vandaag uitgevolgen, ze zaten al enkele dagen op de rand van het nest maar durfden de grote sprong nog niet te wagen maar nu is het dan zover, het zijn mooie goed in de veren zitten de jongen die in formaat weinig voor hun ouders onderdoen. Wanneer de jongen stil in de dennen takken zitten vallen ze door hun gestreepte pakje totaal niet op en moet je goed kijken om ze te kunnen zien.

De jongen beginnen nu te kleuren en ook zelfstandig wat te eten hun voorkeur gaat daar bij uit naar de wat fijnere zachte zaden. Een eigenschap hebben ze ook al van hun ouders over genomen het prutsen aan dennen appels ik zie ze hier regelmatig mee rond slepen, ik geloof niet dat de pop nog aan een nieuw nest begint ik vind dit ook geen probleem zo alles er nu uit ziet heb ik 2 jongen heb waarmee ik tentoonstelling kan spelen, en zo mensen er toe kan bewegen ook met deze prachtige en rustige vogels te gaan kweken. Een nadeel vind ik wel dat je deze vogels die 16 cm groot zijn in een klein kist kooi moet showen, terwijl een grote goudvink die minimaal 17 cm groot moet zijn in een universeel kooi geshowd mag worden

Al is de kweek niet zo makkelijk verlopen heb ik toch veel plezier beleefd aan de kweek en het houden van deze vogels. nu nog sta ik vaak voor de volière naar de kruisbekken te kijken zijn altijd bezig of met dennen appels of met het klauwteren door de volière ik hoop volgend seizoen meer jongen op stok te krijgen. Dat het groot brengen niet goed lukte wijt ik ook aan me zelf misschien ben ik wel eens te goed voor mijn vogels om altijd alle soorten voedsel aan te slepen. Er zijn immers kwekers die jonge kruisbekken op stok krijgen met enkel alepo zaden. De alepo zaden voerde de pop wel toen de jongen ouder waren maar de eerste dagen enkel zaad uit de dennenappels. Voor het volgende kweek seizoen zal ik dan ook een grote voorraad dennen appels aanleggen.